കരി പുരണ്ട ജീവിതങ്ങൾ

"യാത്രക്കാരുടെ ശ്രദ്ധക്ക്... കന്യാകുമാരിയിൽ നിന്നും ബോംബെയിലേക്ക് പോകുന്ന ട്രെയിൻ നമ്പർ ഒന്ന്, ആറ്, മൂന്ന്, എട്ട് ജയന്തി ജനത എക്സ്പ്രസ്സ് അല്പസമയത്തിനുള്ളിൽ ഒന്നാം നമ്പർ പ്ലാററ്ഫോമിൽ വന്നു ചേരുന്നതാണ്.... കൃപയാ ധ്യാൻ ദീ ജിയെ.....".  പ്ലാറ്റ്ഫോമിലെ ബെഞ്ചിലിരുന്ന് മയങ്ങിയ മനു അനൗൺസ്‌മെന്റ് കേട്ട് ചാടി എണീറ്റു. ട്രെയിൻ വന്നു നിന്നപ്പോൾ എയർബാഗ് എടുത്തു കയറി സീറ്റിൽ ഇരുന്നു.  

"യാത്രക്കാരുടെ ശ്രദ്ധക്ക്...", ട്രെയിൻ നീങ്ങാനുള്ള അനൗൺസ്‌മെന്റ് വീണ്ടും. വിസിലടിച്ച്, പച്ചക്കൊടി കാട്ടി ഗാർഡ് ബോഗിയിൽ കയറിയതും കിതച്ചു കിതച്ചു ട്രെയിൻ നീങ്ങാൻ തുടങ്ങി. കംപാർട്മെന്റിൽ തീരെ തിരക്കില്ല, ചുറ്റുമുള്ള സീറ്റുകൾ എല്ലാം ഒഴിഞ്ഞു കിടക്കുന്നു. പുറത്തു ചെറിയ ചാറ്റൽ മഴയും, അല്പം തണുപ്പും. എന്തായാലും അടുത്ത സ്റ്റേഷനിൽ ആളുകൾ വരുന്നത് വരെ ഒന്ന് കൂടെ മയങ്ങാം, മനു മനസ്സിൽ കരുതി. റ്റി.റ്റി.ആർ വന്നു ടിക്കറ്റ് ചെക്ക് ചെയ്തു കഴിഞ്ഞപ്പോൾ എയർബാഗ് ജനാലയുടെ അടുത്തേക്ക് നീക്കി, നീണ്ടു നിവർന്നു കിടക്കാൻ തയ്യാറായി. 

ട്രെയിനിന്റെ പുറത്തു നോക്കിയിരിക്കാൻ മനുവിന് പണ്ടേ ഇഷ്ടമാണ്. പലതരം കാഴ്ചകൾ, അവയെല്ലാം അതിവേഗത്തിൽ പുറകിലേക്കോടുന്നു. ട്രെയിനിന്റെ സൈഡിലുള്ള, റോഡിലോടുന്ന ബസിനെ ഓവർടേക്ക് ചെയ്ത് ട്രെയിൻ മുന്നിലേക്ക് കുതിച്ചു പായുന്നു. വീടുകളും, പാടങ്ങളും, കടകളും, മനുഷ്യരുമെല്ലാം നിമിഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ അപ്രത്യക്ഷമാകുന്നു. എല്ലാം കാഴ്ചകളും സെക്കൻഡുകൾ മാത്രം. ഒരിക്കലും ബോറടിക്കാത്ത കാഴ്ചകൾ. പെട്ടെന്നാണ് റോഡരികിലുള്ള ഒരു ബോർഡ് മനുവിന്റെ ശ്രദ്ധയിൽ പെട്ടത്, "ത്രിവേണി ഡയമണ്ട് കട്ടിങ് ആൻഡ് പോളിഷിംഗ്". എന്തുകൊണ്ടോ ആ ബോർഡ് മനസ്സിൽ തങ്ങി. മഴ ശക്തിയായപ്പോൾ ഗ്ലാസ് അടച്ചു മനു കിടന്നു. കണ്ണടച്ചപ്പോഴൊക്കെ ആ ബോർഡ് കണ്മുൻപിൽ കണ്ടു മനു. പതുക്കെ കുട്ടിക്കാലത്തെ ഓർമ്മകൾ മനസ്സിൽ മിന്നിമാഞ്ഞു.

മദ്ധ്യകേരളത്തിലെ ഒരു ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു മനു ജനിച്ചത്. നാട്ടിലെ ദേവീക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കുവശത്തുള്ള പാടം കഴിഞ്ഞ്, മണ്ണുപാത കയറിച്ചെല്ലുമ്പോൾ കാണുന്ന പടിപ്പുരയും നാലുകെട്ടും. പണ്ട് നാട്ടിൽ കൊല്ലിനും കൊലക്കും അധികാരമുണ്ടായിരുന്ന പ്രശസ്തമായ ഒരു  നായർ തറവാട്. അറുപതുകളിലെ ഭൂമിപരിഷ്കരണ നിയമം ആ കുടുംബത്തെ കുത്തുപാളയെടുപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇപ്പോൾ അവശേഷിക്കുന്നത് അഞ്ചു പറക്കു പാടവും, ഒരേക്കർ പറമ്പും മാത്രം. ദാരിദ്ര്യം മൂത്ത് ക്ഷമയുടെ നെല്ലിപ്പലക കണ്ടപ്പോൾ വീട്ടിലെ കാരണവർ, മനുവിന്റെ മുത്തച്ഛൻ, സ്വന്തമായി കൃഷി ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. പണ്ട് കാര്യസ്ഥരും, മേലാളുമാരും സുലഭമായി ഉണ്ടായിരുന്ന ആ വീട്ടിൽ കാരണവരും, ഭാര്യയും, മൂന്നു പെൺമക്കളും മാത്രം. മൂത്ത മകളായിരുന്നു മനുവിന്റെ അമ്മ. അമ്മയുടെ താഴെ ഒരു സഹാദരനുണ്ട്, മനുവിന്റെ അമ്മാമ, ശിവരാമൻ.

പട്ടിണിയായിട്ടും കാരണവരുടെ പഴയ പിടിവാശിക്കും, ദുരഭിമാനത്തിനും ഒരു കുറവും വന്നില്ല. ആ പിടിവാശിയെല്ലാം മകൻ ശിവരാമനും കിട്ടിയിട്ടുണ്ടെന്നു പറയുന്നതിൽ യാതൊരു അതിശയോക്തിയും ഉണ്ടായിരുന്നുമില്ല. ഹൈസ്കൂളിൽ പഠിക്കുന്ന കാലത്ത് പട്ടാളത്തിൽ ചേരണമെന്ന് പറഞ്ഞപ്പോൾ കാരണവർ എതിർത്തു. ഇന്ത്യ, പാക്കിസ്ഥാൻ യുദ്ധം നടക്കുന്ന കാലത്ത്, മരിച്ചാൽ തനിക്കു ക്രിയ ചെയ്യേണ്ട ഒരേ ഒരു മകനെ നഷ്ടപ്പെടാൻ ഏതച്ഛനാണ് ആഗ്രഹിക്കുക. വഴക്കു മൂത്തപ്പോൾ കാരണവർ മകനെ തല്ലി, മകൻ തിരിച്ചും. അന്ന് കാരണവർ മകനെ ശപിച്ചു, "നീ ഒരിക്കലും നേരെയാവില്ലടാ തന്തേത്തല്ലി, ഇനി എനിക്കിങ്ങനെ ഒരു മകനില്ല". അതോടെ ശിവരാമൻ നാട് വിട്ടു. ബോംബെയിലേക്ക് കള്ളവണ്ടി കയറിപ്പോയി എന്നാണു പിന്നീടറിഞ്ഞത്. പിടിവാശിയൊക്കെ പുറത്തു കാണിച്ചെങ്കിലും, കാരണവരുടെ മനസ്സ് നീറുകയായിരുന്നു മകനെക്കുറിച്ചോർത്ത്.   

വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ കാരണവരുടെ കൃഷിയൊക്കെ മെച്ചപ്പെട്ടു. പശുക്കളും, പോത്തും, മൂരിയുമൊക്കെ തൊഴുത്തിൽ നിറഞ്ഞു. മൂത്ത മകളുടെ വിവാഹം കഴിഞ്ഞു, മകൾക്കൊരു ആൺകുഞ്ഞു പിറന്നു, മനു. പതുക്കെ പതുക്കെ മനു കാരണവരുടെ മകനായി, എവിടെയും മുത്തച്ഛന്റെ കയ്യാളായി മനു ഉണ്ടാകും. പാടത്ത് കന്നിനെ പൂട്ടാനും, ഞവരി വലിക്കാനും, പറമ്പിൽ തേവാനും, തിരിക്കാനും, ഞാറു നടാനും, കൊയ്യാനും, മെതിക്കാനും, മോട്ടോറിന്റെ വെള്ളത്തിൽ മുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന ഫുട്-വാൽവ് മാറ്റാനും, സൈക്കിൾ പഞ്ചറടക്കാനും, എഴുത്താണി വെച്ച് പനയോലയിൽ എഴുതാനും ഒക്കെ മുത്തച്ഛൻ മനുവിനെ പഠിപ്പിച്ചു. നാട്ടിലെ കുട്ടികളിൽ മനുവിന് മാത്രമേ മലയാളം പഴയ ലിപികളും, അക്കങ്ങളും എഴുതാനും, പഞ്ചാംഗം വായിക്കാനും അറിയുമായിരുന്നുള്ളു.  മനുവിന്റെ കഴിവിൽ അഭിമാനിച്ച മുത്തച്ഛൻ എല്ലാവരോടും പറയും, മനു സ്വന്തം മകനാണെന്ന്.

തുമ്പിയെക്കൊണ്ട് കല്ലെടുപ്പിച്ചും, കുളത്തിൽ തോർത്ത് വെച്ച് കൊച്ചു മീനുകളെ പിടിച്ചും, നെൽക്കതിരുകളിലെ മഞ്ഞുതുള്ളികൾ കൈകൊണ്ടു തട്ടിത്തെറിപ്പിച്ചും, മഴ പെയ്യുമ്പോൾ ചേമ്പിന്റെ ഇല മുറിച്ച് തലയിൽ വെച്ച് പുറത്ത് ഓടി നടന്നും, വണ്ടിനെ പിടിച്ചു ഒഴിഞ്ഞ തീപ്പെട്ടികൂടിൽ ഇട്ടു ആകാശവാണിയിലെ ചലച്ചിത്രഗാനങ്ങൾ കേൾക്കുന്നതായി അഭിനയിച്ചും മനു വലുതായി. ഒന്നാം ക്ലാസ്സിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ മുത്തച്ഛനാണ്‌ സൈക്കിൾ ചവിട്ടാൻ പഠിപ്പിച്ചെ, മുത്തച്ഛന്റെ പഴയ സൈക്കിളിൽ. സീറ്റിൽ ഇരുന്നാൽ പെഡൽ എത്താത്തത് കൊണ്ട് ഫ്രെയിമിന്റെ ഇടയിലൂടെ കാലിട്ടാണ് മനു പഠിച്ചത്. ഒരു ദിവസം സൈക്കിളിലിൽ നിന്നും വീണപ്പോൾ മുത്തച്ഛൻ ഓടി വന്നു വാരിയെടുത്ത്, മുറിഞ്ഞ നെറ്റിയിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുപച്ച പിഴിഞ്ഞ് നീരൊഴിച്ചു. വാവിട്ടു കരഞ്ഞ മനുവിന്റെ തലയിൽ തലോടി മുത്തച്ഛൻ പറഞ്ഞു, "സാരമില്ല മോനെ, വേഗം മാറാനല്ലേ..". മുത്തച്ഛന്റെ കണ്ണ് നിറഞ്ഞതു മനു കണ്ടു.

മൂന്നിൽ പഠിക്കുമ്പോഴാ അമ്മാമയെ കാണുന്നെ, എട്ടു വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷമുള്ള ആദ്യത്തെ വരവ്. മദ്യപിച്ച് ലക്ക് കേട്ട് വന്ന് ആരോടും മിണ്ടാതെ കുടന്നുറങ്ങി. പിറ്റേന്ന് ബോധം വന്നപ്പോൾ പെട്ടി തുറന്നു ഒരു വലിയ പൊതി നാരങ്ങസത്ത് മിഠായി മനുവിന് നീട്ടി. പച്ചയും, മഞ്ഞയും, നീലയും, ഓറഞ്ചും നിറങ്ങളിലുള്ള അവയുടെ സ്വാദ് മനുവിനൊരിക്കലും മറക്കാൻ  കഴിഞ്ഞില്ല.

വളരെ പെട്ടെന്ന് അമ്മാവനും, മനുവും കൂട്ടായി. വാലായി അമ്മാമന്റെ കൂടെ എപ്പോഴും പോകും. ക്രിക്കറ്റിൽ ബൗൾ ചെയ്യാൻ പഠിപ്പിച്ചത് അമ്മാമയായിരുന്നു. ഇടത്തെ കൈമുട്ടിന്റെ ദിശയിലാണു ബൗൾ ചെയ്‌താൽ പന്ത് സഞ്ചരിക്കുക എന്ന സത്യം അമ്മാമയാണ് മനസ്സിലാക്കി കൊടുത്തേ. പിന്നീട് മനു നാട്ടിൽ അറിയപ്പെടുന്ന ബൗളർ ആയി മാറി.

പലപ്പോഴായി അമ്മാമ സ്വന്തം കഥ പറഞ്ഞു. ബോംബെയിലേക്ക് കള്ളവണ്ടി കയറി കുറേക്കാലം അലഞ്ഞു നടന്നു, ജോലിയൊന്നും കിട്ടാതെ. ഭക്ഷണത്തിനു പോലും ഇരക്കേണ്ടി വന്ന ഒരു കാലഘട്ടം. ആയിടക്കാണ് ഒരു ഗുജറാത്തി സേട്ടിനെ പരിചയപ്പെടുന്നെ, സൂറത്തിൽ നിന്നും ഡയമണ്ട് ബോംബയിൽ കൊണ്ടുവന്നു വിൽക്കുന്നയാൾ. അയാളുടെ കൂടെ കൂടി ഡയമണ്ട് പോളിഷ് ചെയ്യുന്ന പണി പഠിച്ചു. എല്ലാവരും ദിവസം ഇരുപത്തഞ്ചു രൂപ ഉണ്ടാക്കുമ്പോൾ, നൂറ്റമ്പത് രൂപയുണ്ടാക്കുന്ന നല്ല തൊഴിലാളിയായി. കൈ നിറയെ പൈസ വന്നപ്പോൾ ചീത്ത ശീലങ്ങളും പഠിച്ചു; കുടിയും, സിഗരറ്റ് വലിയും പിന്നെ വേറെ പലതും. കിട്ടുന്ന പൈസയൊക്കെ അപ്പോൾ തന്നെ ചിലവാക്കുന്നത് കൊണ്ട് കയ്യിൽ ഒന്നും നിൽക്കില്ല.

ആയിടക്ക് നാട്ടിൽ, കുടിൽ വ്യവസായമായി, ഡയമണ്ട് പോളിഷിംഗ് കമ്പനികൾ പൊങ്ങി വന്നു. അമ്മാമ നാട്ടിൽ ജോലിക്കു പോയിത്തുടങ്ങി. ശനിയാഴ്ചകളിൽ മനുവും അമ്മാവന്റെ കൂടെ കമ്പനിയിൽ പോകും. ഗാട്ടായിരുന്നു (diamond shaping) അമ്മാമ ചെയ്തത്. ഗണ്ടിക്കു (table) മുകളിൽ കറങ്ങുന്ന ശരം (polishing platform, a circular scaife). ഡയമണ്ട് കട്ടോടിയിൽ (polishing dops) പിടിപ്പിച്ച ശേഷം ശരത്തിന്റെ മുകളിൽ വെച്ച് പോളിഷ് ചെയ്യും. ആറു മുതൽ എട്ടു വരെ ആളുകൾ ഒരു ഗണ്ടിക്കു ചുറ്റുമിരുന്നായിരുന്നു പണി ചെയ്തത്. കൃത്യത അറിയാൻ ഐ-ഗ്ലാസ്സിലൂടെ (25x, single eye lens) നോക്കും. ഡയമണ്ടിന് 57 ചെത്തുണ്ട് (surfaces), ടോപ്പിൽ 8 പെയിൽ, 16 തറക്കോണി. ബോട്ടത്തിലും അതുപോലെ 24 എണ്ണം. കൂടാതെ എട്ടു സ്റ്റാറും (star), താഴെ ഒരു ടേബിളും ചേരുമ്പോൾ 57 ചെത്തായി. അമ്മാമയുടെ അടുത്ത് നിന്നും  മനുവും പഠിച്ചു "കല്ലൊര" (ഡയമണ്ട് പോളിഷിംഗ്).

കുറച്ചു മാസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അമ്മാമ ബോംബേക്കു തിരിച്ചു പോയി. പിന്നെ വന്നത് അഞ്ചു വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം. ആ വരവിൽ കുറെ പ്രത്യേകതകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. കള്ളുകുടിയും മറ്റു ചീത്ത ശീലങ്ങളും മുഴുവനായും നിർത്തി. മുത്തച്ഛന്റെയടുത്തുള്ള പിണക്കം മാറ്റി. എല്ലാവരും ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന, എല്ലാവരെയും സ്നേഹിക്കുന്ന നല്ല മകനും, സുഹൃത്തും, ആങ്ങളയുമായി. പിന്നീട് തിരിച്ചു പോയതിനു ശേഷം വീട്ടിലേക്കു എഴുത്തും, മുത്തച്ഛനും അമ്മൂമ്മക്കും പൈസയുമൊക്കെ അയക്കാൻ തുടങ്ങി. മുത്തച്ഛൻ അമ്മാമ്മക്ക് പെണ്ണ് നോക്കാൻ തുടങ്ങിയത് ആയിടക്കാണ്. മനുവിനെയും കൂടെ കൂട്ടും എല്ലായ്പ്പോഴും. ഓരോ തവണയും മുത്തച്ഛൻ ചോദിക്കും, "മോനെ മനു, ഇന്ന് കണ്ട അമ്മായിയെ മോനിഷ്ടായോ...".

ഓണവും, വിഷുവും, തിരുവാതിരയുമൊക്കെ കടന്നു പോയി. ഒരു ദിവസം വീടിനടുത്ത കടയിലേക്കൊരു ഫോൺ കോൾ വന്നു. "ശിവരാമൻ മരിച്ചു, ഹാർട് അറ്റാക്ക് ആയിരുന്നു. കൂട്ടുകാരാ മുറിയിൽ ശവം കണ്ടെ. അതും രണ്ടു മൂന്നു ദിവസങ്ങൾക്കു ശേഷം. മണം വന്നു തുടങ്ങിയത് കൊണ്ട് ബോഡി കൊണ്ടുവരാൻ നിവൃത്തിയില്ല. ബോംബയിൽ തന്നെ ദഹിപ്പിക്കുകയെ വഴിയുള്ളു...". അത് കേട്ട മുത്തച്ഛൻ ബോധം കെട്ട് വീണു. പിറ്റേന്ന് മുത്തച്ഛന് ബോധം വരുമ്പോഴേക്കും എല്ലാം കഴിഞ്ഞിരുന്നു. അതിനു ശേഷം ആരോടും മിണ്ടാതെ മുത്തച്ഛൻ വീട്ടിൽ തന്നെ ഇരിപ്പായി.  കുറച്ചു ദിവസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ വീടിന് പിന്നിലെ മാവിൽ ആ പാവം തൂങ്ങി മരിച്ചു.

ആരോ കാലിൽ തട്ടിയപ്പോൾ മനു ഉറക്കമുണർന്നു. വണ്ടി പാലക്കാടെത്തി, ആളുകൾ കയറുന്നു. ഏകദേശം 50 വയസ്സ് പ്രായം തോന്നിക്കുന്ന ഒരാൾ ഒരു ബാഗുമായി മനുവിന്റെ അടുത്ത സീറ്റിൽ വന്നിരുന്നപ്പോൾ, മനു ജനാലക്കടുത്തേക്കു മാറി. വണ്ടി നീങ്ങിതുടങ്ങിയതും അയാൾ മനുവിനെ നോക്കി ചിരിച്ചു. 

"എന്താ മോന്റെ പേര്..." അയാൾ കുശലാന്വേഷണത്തിന് തുടക്കമിട്ടു.

"മനു. എന്താ നിങ്ങളുടെ പേര്.."

"എന്റെ പേര് രാഘവൻ, കണ്ണൂരാ വീട്", അയാൾ പറഞ്ഞു.

"വയസ്സിനു മൂപ്പുള്ളതുകൊണ്ട് പേര് വിളിക്കാൻ ഇഷ്ടമില്ല, രാഘവേട്ടാ എന്നായാലോ.." 

"ആയിക്കോട്ടെ, എനിക്കും അതാ മോനെ ഇഷ്ടം.. ആരൊക്കെയുണ്ട് മോന്റെ വീട്ടിൽ..."

"അമ്മയും, അച്ഛനും പിന്നെ അമ്മൂമ്മയും..". കുശലാന്വേഷണം പതുക്കെ നീണ്ടു. കണ്ണൂരിനടുത്താണ് രാഘവേട്ടന്റെ വീട്. ഭാര്യയും, മൂത്തത് രണ്ടു പെൺമക്കളും, താഴെ ഒരു മകനും. ബോംബയിൽ ഒരു കമ്പനിയിൽ ഡ്രൈവർ ആയി ജോലി നോക്കുന്നു രാഘവേട്ടൻ. മൂന്നു മാസം കൂടുമ്പോൾ നാട്ടിൽ പോകും. പെണ്മക്കളുടെ കല്യാണം കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. മകൻ പ്രീഡിഗ്രി തോറ്റ് പണിയൊന്നും ഇല്ലാതെ തേരാ പാര നടത്തം മാത്രം. രാഘവേട്ടന് നല്ല വിഷമം ഉള്ളതു പോലെ തോന്നി മകന്റെ കാര്യങ്ങൾ പറയുമ്പോൾ. 

"മോൻ എവിടെക്കാ യാത്ര...".

"ബോംബയിലേക്കാ, ഒരു ഇന്റർവ്യൂവിന്. ഇപ്പോൾ പി.ജി റിസൾട്ട് കാത്തിരിക്കുന്നു..."

"ആദ്യമായാണോ ബോംബെക്ക്...". രാഘവേട്ടൻ ചോദ്യങ്ങൾ തുടർന്നു.

"അതെ, ആദ്യായിട്ടാ..."

"കോഫീ... കോഫി കോഫീ... ഖരം കോഫീ...", ശബ്ദം ബോഗിയിൽ മുഴങ്ങി.

"രണ്ടു കാപ്പി..." മനു പറഞ്ഞു. 

പൈസ കൊടുക്കാൻ മുതിർന്ന മനുവിനെ രാഘവേട്ടൻ തടഞ്ഞു. "വേണ്ട കുട്ടീ. നിന്റെ പൈസ അല്ലല്ലോ അത്. മാതാപിതാക്കളുടെ പൈസയല്ലേ. ഞാൻ കൊടുത്തോളാം..."

"എന്റെ പൈസ തന്നെയാ രാഘവേട്ടാ. ഞാൻ ചെറിയ ഒരു ജോലി ചെയ്യുന്നുണ്ട് നാട്ടില്".

"കുട്ടികളായാൽ അങ്ങിനെ വേണം. എന്റെ മോനെ കണ്ടില്ലേ, ഒരു നയാപൈസക്കു വകയില്ല...", രാഘവേട്ടന്റെ കണ്ണ് നിറഞ്ഞു.

കാപ്പി കുടിച്ച്, ഗ്ലാസ് പുറത്തേക്കു കളയാൻ ശ്രമിച്ചപ്പോൾ രാഘവേട്ടൻ ചിരിച്ചു. "കളയേണ്ട... അതുകൊണ്ടൊരു ആവശ്യമുണ്ട്".

പുറത്തിരുട്ടായി, ആളുകൾ കിടന്നപ്പോൾ ബാഗിൽ നിന്ന് ഒരു റമ്മിന്റെ കുപ്പിയെടുത്തു രാഘവേട്ടൻ.  "മോൻ കഴിക്കുമോ..."

"വല്ലപ്പോഴൊക്കെ..."

"എന്നാ വാ, നമുക്കൊരോന്നാടിക്കാം....". കുപ്പിയും, കാപ്പി ഗ്ലാസുകളും, വെള്ളവുമെടുത്ത് വാതിലിനടുത്തേക്കു നീങ്ങി.

അന്ന് രാത്രി, രാഘേവേട്ടൻ കൊണ്ട് വന്ന ഭക്ഷണം രണ്ടു പേരും കൂടെ കഴിച്ചു. ചോറും, കല്ലുമ്മക്കായ വറുത്തതും, കൊണ്ടാട്ടമുളകും, സാമ്പാറും, തൈരും, പപ്പടവും. ഇത്രയും സ്വാദുള്ള ഭക്ഷണം മനു അടുത്ത കാലത്തൊന്നും കഴിച്ചിട്ടില്ല. പിന്നെയുള്ള രണ്ടു ദിവസങ്ങളിൽ അവർ നല്ല കൂട്ടുകാരായി. 

എന്നാ മോൻ തിരിച്ച്..." ബോംബെ എത്താറായപ്പോൾ രാഘവേട്ടൻ ചോദിച്ചു.

"വരുന്ന ഞായറാഴ്ച, ഇതേ വണ്ടിക്ക്..."

"വണ്ടി രാത്രിയല്ലേ, ഞായറാഴ്ച ഒഴിവാണെങ്കിൽ നമുക്ക് കാണാം. എനിക്കന്ന് ജോലിയില്ല. ഇഷ്ടമാണെങ്കിൽ ബോംബെ എല്ലാം ഞാൻ കാണിക്കാം..."

"ഞാൻ റെഡി...."

"ഞായറാഴ്ച്ച രാവിലെ പത്തു മണിക്ക് നായർ ഹോസ്പിറ്റലിനടുത്തുള്ള സെൻട്രൽ സ്റ്റേഷനിൽ വരൂ. ബാഗും എടുത്തോളൂ, എന്റെ റൂമിൽ വെക്കാം. ഞാൻ ടിക്കറ്റ് കൗണ്ടറിന് അടുത്തുണ്ടാകും. ബോംബെ ഒക്കെ കണ്ടു വൈകീട്ട് ഞാൻ വണ്ടി കയറ്റി വിടാം. എന്താ...".  രാഘവേട്ടന്റെ റൂമിന്റെ അഡ്രസ് ഒരു കടലാസിൽ കുറിച്ചു തന്നു.

ഇന്റർവ്യൂ കഴിഞ്ഞു ഞായറാഴ്ച സ്റ്റേഷനിൽ എത്തിയപ്പോൾ രാഘവേട്ടൻ കാത്തു നിൽക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുറിയിൽ ബാഗ് വെച്ച് പുറത്തിറങ്ങി. ഗേറ്റ് വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയും, മറൈൻ ഡ്രൈവും, ഗാന്ധി മ്യൂസിയവും, ചോർ ബസാറും, നരിമാൻ പോയിന്റും ഒക്കെ കണ്ടു കഴിഞ്ഞപ്പോൾ മനുവിനൊരാഗ്രഹം തോന്നി.

"രാഘവേട്ടാ, കാമത്തിപ്പുരയെ കുറിച്ച് വളരെയധികം കേട്ടിട്ടുണ്ട് ഞാൻ. ഒന്ന് കാണാൻ പറ്റ്വോ..."

"അതിനെന്താ മോനെ, ഞാൻ താമസിക്കുന്നതിന് വളരെ അടുത്താ. മനസ്സിൽ കുബുദ്ധി വല്ലതുമൊക്കെ ഉണ്ടോ. കുഴപ്പങ്ങളൊന്നും ഉണ്ടാക്കില്ലെങ്കിൽ നമുക്ക് പോകാം...", രാഘവേട്ടൻ ചിരിച്ചു. ഭക്ഷണം കഴിച്ച്, ബസിൽ കയറി കാമാത്തിപുരയിലെത്തി.

ബസിറങ്ങി നടക്കുമ്പോൾ രാഘവേട്ടൻ കാമാത്തിപ്പുരയുടെ കഥ പറഞ്ഞു. ആയിരത്തി എഴുനൂറുകളുടെ അവസാനത്തിൽ ബോംബെ ഗവർണർ ആയിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷുകാരൻ, വില്യം ഹോൺബിയാണ് മസഗോണും, മലബാർ ഹില്ലും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കോസ്‌വേ പണിതത്. അന്ന് ജോലിക്കുവേണ്ടി ഇന്ത്യയിലെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും തൊഴിലാളികളെത്തി, പ്രത്യേകിച്ചും ആന്ധ്രയിൽ നിന്ന്. തൊഴിലാളികളെ വിളിച്ചിരുന്നത് കാമാത്തികളെന്നായിരുന്നു. അവർ താമസിച്ചിരുന്ന സ്ഥലത്തിന് കാമാത്തിപ്പുരയെന്നു പേരും വീണു. വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ മാസഗോണിലെത്തുന്ന നാവികർക്ക് സന്തോഷം പകരാൻ പലയിടത്തുനിന്നും സ്ത്രീകളെത്തി. അങ്ങിനെ കാമാത്തിപ്പുര വേശ്യാലമായി മാറി.

പിന്നീട് മൂവായിരത്തിലധികം വ്യഭിചാരശാലകൾ, ഇപ്പോൾ കാണുന്ന പതിനാല് ഗലികളിലേക്കൊതുങ്ങി. പല അധോലോക രാജാക്കന്മാരും കാമാത്തിപ്പുരയുടെ അധികാരം പിടിച്ചെടുക്കാൻ നോക്കിയെങ്കിലും ഗംഗുബായ് എന്ന സ്ത്രീ ആയിരുന്നു മുൻപിൽ. പതിനാറു വയസ്സിൽ ഗുജറാത്തിൽ നിന്നും ബോംബെയിലേക്ക് കുടിയേറി പാർത്ത അവരെ, കല്യാണം കഴിഞ്ഞു കുറച്ചു ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ഭർത്താവ് രാംനിക് ലാൽ ആയിരം രൂപയ്ക്കു ഒരു കുണ്ടൻഘാനക്ക് (brothel) വിറ്റു. പിന്നീട് അന്നത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ഡോൺ കരിം ലാലയായിരുന്നു ബായിയുടെ സപ്പോർട്ട്. കാമാത്തിപുരയിലെ എല്ലാവരും പേടിക്കുന്ന മേഡം ആകാൻ ഗംഗാബായിക്ക് അധികനാൾ വേണ്ടി വന്നില്ല. അന്നത്തെ അധോലോകരാജാക്കന്മാർ റഹ്മത്ഖാൻ ലാലയും, ബാബുറാവുവും വരെ ബായിയുടെ മുന്നിൽ കൈകൂപ്പി നിന്നിട്ടേയുള്ളു. അത്രക്കും പേടിയായിരുന്നു എല്ലാവർക്കും അവരെ.

"ഇതാണ്‌ ഏഴാമത്തെ ഗലി. ഇവിടെയായിരുന്നു ഗംഗുബായിയുട കെട്ടിടം. താഴെ വലിയ ഒരു ഹാളും അതിനു മുകളിൽ പ്രൈവറ് മുറികളും. അതിൽ രണ്ടു മുറികളായിരുന്നു ബായിയുടെ. അറ്റാച്ഡ് ബാത്‌റൂം ഉള്ള വലിയ മുറികൾ. മുറികളെല്ലാം വളരെ നന്നായി അലങ്കരിച്ചിരുന്നു. ബായ് മരിച്ചപ്പോൾ ബോസ്സിന്റെ കൂടെ ഞാൻ പോയി കണ്ടിരുന്നു. സ്വർണനിറത്തിൽ ബോർഡർ ഉള്ള, ഒരു കറുത്ത ഒരു സിൽക്ക് സാരി ഉടുത്ത്, കണ്ണടയും വെച്ച്, ചുമന്ന വലിയ പൊട്ടും തൊട്ട് മരിച്ചു കിടന്ന അവരെ കണ്ടപ്പോൾ മനുഷ്യജീവിതം ഇത്രയൊക്കെയല്ലേ ഉള്ളൂ എന്ന് മനസ്സിലോർത്തു ഞാൻ".

"ബോലോ ക്യാ ചാഹിയെ സാബ്‌ജി... നേപ്പാളി, ബംഗളാദേസി, മദ്രാസീ, ബിഹാരീ, സഭീ ഹേ ഹാമാരെ പാസ്...". രണ്ടു മൂന്നു ബിഹാറി പിമ്പുകൾ പിന്നാലെ കൂടി.

"ഛോഡോ യാർ... ജാനേ ദോ...", രാഘവേട്ടൻ ദേഷ്യപ്പെട്ടപ്പോൾ അവർ പിന്തിരിഞ്ഞു. വീണ്ടും നടക്കുമ്പോൾ മുഖത്തു മുഴുവൻ പൗഡർ ഇട്ട്, ശരീരം മുക്കാൽ ഭാഗവും പുറത്തു കാട്ടി വസ്ത്രം ധരിച്ച ഒരു സ്ത്രീ മനുവിന്റെ കയ്യിൽ പിടിച്ചു വലിച്ചു. 

"ഛോഡോ ബഹെൻജി, ട്രെയിൻ പകടനാ ഹേ ഇസ്‌കോ...", രാഘവേട്ടൻ വളരെ താഴ്മയോടെ പറഞ്ഞു.

"സംസാരിച്ചു നേരം പോയതറിഞ്ഞില്ല. നമുക്ക് മടങ്ങാം. ഇനി കുറച്ചു മണിക്കൂർ മാത്രേള്ളൂ ട്രെയിനിന്...", രാഘവേട്ടൻ തിരിച്ചു നടക്കാൻ തുടങ്ങി. വീട്ടിലെത്തി ബാഗുമെടുത്ത്, രാഘവേട്ടന്റെ കൂടെ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. 

"നമുക്കൊരു ബിയർ കുടിച്ചാലോ...", റെയിൽവേ സ്റ്റേഷന് മുന്നിലെത്തിയപ്പോൾ രാഘവേട്ടൻ വിളിച്ചു. അടുത്തൊരു പൊട്ടിപ്പൊളിഞ്ഞ ബാറിൽ, ബിയർ കുടിച്ചിരിക്കുമ്പോൾ രാഘവേട്ടൻ വീണ്ടും സംസാരിക്കാൻ തുടങ്ങി.

"ഞാൻ പൊതുവെ അധികം സംസാരിക്കാറില്ല, ഒരു മിതഭാഷി. പക്ഷെ മോനെ കണ്ടപ്പോൾ എന്തോ ഒരടുപ്പം തോന്നി. മരിച്ചു പോയ എന്റെ അനിയന്റെ അതേ ഛായ. അതുകൊണ്ടാ അടുത്തെ. അനിയനെന്നു പറഞ്ഞാൽ സ്വന്തം അനിയനൊന്നും അല്ലാട്ടോ. വർഷങ്ങൾക്കു മുൻപ് ബോംബയിൽ വെച്ചാ അവനെ കണ്ടുമുട്ടിയെ, കാമാത്തിപുരയിൽ വെച്ച്. അന്ന് ഞാൻ അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു അധോലോക ഗുണ്ടയുടെ ഡ്രൈവർ ആയി ജോലി നോക്കുകയായിരുന്നു. അയാളുടെ കുണ്ടൻഖാനയിൽ അയാളെ കാത്തു നിൽക്കുമ്പോഴാ അവനെ ആദ്യമായി പരിചയപ്പെട്ടത്. അവനും അവിടെ സുഖങ്ങൾ തേടി വന്നതാ. പലപ്പോഴും അവിടെ വെച്ച് കണ്ടു മുട്ടി, പിന്നീടത് സൗഹൃദമായി, അവനെന്റെ അനിയനായി...". 

"അവനവിടെ ഒരു പെൺകുട്ടിയെ ഇഷ്ടമായിരുന്നു. കറുത്ത് കൊലുന്നനെയുള്ള ഒരു ആന്ധ്രാക്കാരി കുട്ടി. അവർ ഒളിച്ചോടാൻ തീരുമാനിച്ചത് എന്റെ ബോസ് എങ്ങിനെയോ അറിഞ്ഞു. ബോസ്സിന്റെ കാറിൽ ഞങ്ങളെത്തിയപ്പോഴേക്കും ഗുണ്ടകൾ അവനെ പിടിച്ചു കെട്ടിയിട്ടിരുന്നു. എന്റെ ബോസും, ഗുണ്ടകളും കൂടി ഒരു പട്ടിയെ തല്ലിക്കൊല്ലുന്നതുപോലെ അവനെ അടിച്ചു കൊന്നു. എനിക്ക് നിസ്സഹായനായി നോക്കി കരയാൻ മാത്രേ പറ്റിയുള്ളൂ. ശവം കാറിൽ കയറ്റി, എന്നെക്കൊണ്ട് ഡ്രൈവ് ചെയ്യിച്ച് അവർ അത് കടലിലെറിഞ്ഞു. രണ്ടു മൂന്നു ദിവസം കഴിഞ്ഞ് ശവം കരക്കടിഞ്ഞപ്പോൾ, ആളെ മനസ്സിലാകുന്നുണ്ടായിരുന്നില്ല. ശരീരം എല്ലാം മീൻ കടിച്ച് വികൃതമാക്കി... ഞാൻ ഒന്നേ നോക്കിയുള്ളൂ, അതോടെ ഞാൻ ആ ജോലി നിർത്തി...".

"വിഷമിക്കാതെ രാഘവേട്ടാ...". പൊട്ടിക്കരഞ്ഞ രാഘവേട്ടന്റെ കൈ പിടിച്ച് മനുവും കരയാൻ തുടങ്ങി. 

ബില്ല് കൊടുക്കാൻ രാഘവേട്ടൻ പേഴ്സ് എടുത്തപ്പോ അതിൽ നിന്നും വീണ ഒരു പഴയ ബ്ലാക്ക് ആൻഡ് വൈറ്റ് ഫോട്ടോ എടുത്ത് രാഘവേട്ടൻ മനുവിന് നേരെ നീട്ടി. "ഇതാ എന്റെ അനിയൻ...".

അരണ്ട വെളിച്ചത്തിൽ, രാഘവേട്ടനോടുത്തു നിൽക്കുന്ന ആളുടെ മുഖം മനു ശരിക്കും കണ്ടു. തന്റെ സ്വന്തം അമ്മാമ... ശിവരാമൻ...